History of Pakhlava 

 

Paxlavanın tarixi istər qədim Yunan, istər Bizans, istərsə də Türklər və ya Ərəblərin köçərilik dövürünə aid olduğu iddia olunsa da, bu günkü klassik paxlava dediyimiz paxlava şəklini,dadını və incəliyini Osmanlı vaxtından aldığını qəbul etməliyik.

Paxlava ilə bağlı ən qədim Osmanlı qeydi Fatihin dövrünə aid Topkapı Saray mətbəxi dəftərlərindədir. Bu qeydə görə hicri 878-ci il (1473) Şaban ayında Sarayda paxlava bişirilmişdir. 17-ci yüzilliyin ortalarında Bitlis bəyinin evində qonaq olan Evliya Çələbi də paxlava yediyini yazır.

Şahların və bəylərin saraylarında işə götürülən aşpazların yeməkləri ilə yanaşı açdıqları paxlava yuxasının incəliyini də test edərlərmiş. Aşpazın usta olanı xəmiri kəsməyindən bilinərmiş.

17-18-ci yüzillərdə Osmanlı sarayında Ramazan ayının 15-ci günündə bütün əsgərlərə pay olaraq paxlava göndərilərmiş.Bu sarayda başlayaraq ordu qərargahına kimi davam edən və hər il təkrarlanan yürüşü  bütün əhali izləyərmiş. Pay olaraq göndərilən paxlavanın miqdarı isə hər 10 əsgərə 1 tava olaraq hesablanarmış.

Günümüzdə isə paxlava süfrələrimizin bəzəyinə, əvəzolunmaz şirniyyatına çevrilib. Çox ləzzətli dadı,incə və xırçıltılı yuxaları ilə hamımızın könlünü fəth edən bu qiymətli şirniyyatı ailəniz və sevdiklərinizlə paylaşaraq birlikdə keçirdiyiniz gözəl saatlara şirinlik qatın.

Həm bayram süfrələrimizin və həm də sevdiklərimizlə birgə əyləşdiyimiz çay süfrələrinin bəzəyi olan paxlavalar əzizlərimiz və dostlarımız üçün çox gözəl hədiyyə də ola bilər.

How did the word baklava come about?

It is known that the word "baklava" of Turkish origin is also known as "baklagu" or "baklagi" in the old Turkish language. However, the fact that oxlov, which is used to roll baklava dough, is also expressed in old Turkish with concepts such as "oklağa" and "oklağu" is one of the first and most important proofs that baklava is a delicacy of Turkish culture.

 

We would not be wrong if we say that the various types of sweets made by Turks living a nomadic lifestyle created the conditions for the creation of baklava. In the past, after the dough was opened and baked individually, sweet solutions were added to the dough to create a variety of baklava-like flavors.

However, the traditional dessert known as Baku baklava in Azerbaijan, made by mixing hazelnuts or pistachios between 8 or 12 layers of dough, is recognized as the closest flavor to classic baklava, unlike the puff pastry flavors in Central Asia.

As a result of the spread of the Ottoman Empire over a wide geographical area, baklava, a type of dessert that interacted with many different cultures, was made with different ingredients and cooked with different techniques.

"How did baklava appear in Ottoman cuisine?" if you asked, then let's take a look at the history of baklava in the Ottoman Empire.

How Was the Baklava Recipe Created?

As we mentioned before, the products and flavors that emerged as a result of Ottoman lands spreading over a very wide geography and hosting many different cultures were accepted as common and belonged to many peoples.

Baklava, which is one of them, was cooked in the form of bread in the early days of its discovery and preparation, but it is known that it was prepared in the closest way to today's period during the Ottoman period.

According to information mentioned in the culinary literature of Fateh Sultan Mehmet's era, baklava was first cooked in 1473 in Shabanda Topkapı Palace. Another note on the history of baklava was written by Evliya Çelebi in the middle of the 17th century. Evliya Çelebi wrote in him "Travel Diary" that he tasted the baklava made in the mansion of one of the Bitlis gentlemen.

However, In "Surname" written by Seyyid Vehbin, one of the poets and writers of the III.Ahmad era, it is mentioned that baklava was served to all the guests at one of the sultan's ceremonies.

It is clear from this or other similar records that even though baklava was a taste known to everyone in the Ottoman Empire, it was mostly a type of sweet accepted by the upper class living in palaces and mansions.

At the same time, in the kitchens where baklava is cooked, the masters were selected from experienced people and paid attention to the delicate preparation of baklava, its proper cooking and serving. Even before a chef was accepted into a palace or manor kitchen, they made him prepare pilaf and baklava, and how thinly he rolled the oat dough played an important role in whether he was hired or not.

The fact that baklava has such a special and important place in Ottoman cuisine created conditions for the development of baklava and its recognition as a separate profession from cooking.

Another detail to know about the history of baklava in the Ottoman Empire is the preparation of many different types of baklava. Cream baklava, rice baklava and ordinary baklava written in "Melceü't-Tabbahi", which is known as the first printed cookbook in Ottoman history, can be cited as examples.

Paxlava bu gün

Müasir həyatımızda hər sahə sürətlə inkişaf edir və paxlavlarımız da bu inkişafdan geri qalmırlar. Öncələri ancaq bayram və xüsusi tədbirlər üçün hazırlanan paxlavalar bu gün gündəlik qida rasionumuzun ayrılmaz hissələrindəndir. Bu gün paxlavalarımız toy, nişan xonçalarının bir hissəsi və bu kimi tədbirlərlə yanaşı gündəlik hədiyyə vasitəsidir.

Qonaq gedərkən, sizin üçün dəyərli şəxslərə hədiyyə göndərərkən,evdə sevdiklərimizlə çay süfrəsi arxasında əyləşərkən paxlavalar bizimlə olmağa davam edir. Çox sevimlimiz olan paxlavaları yemək üçün xüsusi günə və tədbirə ehtiyac yoxdur, istədiyimiz zaman əldə edə bilməniz üçün daim səylə çalışırıq.

Azərbaycan paxlavası

Azərbaycan paxlavası – Azərbaycan,Türk,Cənubi Asiya,Orta Şərq və Balkan mətbəxlərində yer almış önəmli bir şirniyyatdır. Bir çox dövlətlər paxlavamızı sahiblənməyə çalışsa da 2013-cü ildə AB Komissiyası tərəfindən paxlavanın Türk mətbəxinə məxsus şirniyyat olduğu qeyd olunmuşdur.

Təkcə mətbəximizdə deyil həmçinin bizim milli incəsənətimizdə də paxlavamızın izlərinə rast gəlmək olur. Belə ki Milli Azərbaycan xalçalarında da bir sıra paxlava simvollarına rast gəlinir ki, bu da paxlavamızın yetəri qədər qədim tarixə malik olduğunun göstəricisidir. Paxlava milli mədəniyyətimizdə alovun rəmzi sayılırdı. Ortasına qoyulmuş ləpə isə yaranışın mifik mənasını özündə əks etdirir.

Azərbaycanın milli bayramlarinda süfrələrdə digər milli şirniyyatlarınızla (şəkərbura, şorqoğal, badambura və s.) bərabər mütləq paxlava olmalıdır. Məsələn Novruz bayramı paxlavasız qeyd edilməz. Bəlkə də elə bu səbəbdən Azərbaycan paxlavası milli mətbəximizin və Novruzun “ulduz“ simvolu da adlandırılır.

Azərbaycan paxlavasının tərkibi

Buğda unu,süd,əridilmiş kərə yağı,ləpə,şəkər tozu və yumurta. Ləpə əsasən qoz olmaqla zövqə görə fındıq, badam və s. ola bilər.

Hazırlanma metodu

Yuxarıda göstərilən xammallardan xəmir hazırlanır, hazır xəmirlər bölünür, kündələnir və yuxa yayılır.

Yuxalar tavaya sərilir arası yağlanır, içlik səpilir (ləpə və şəkər tozu qarışığı), yenidən yuxa və bu şəkildə yığıb bitirdikdən sonra romb şəkilində doğranılır üzərinə yumurta sarısı sürtülür, rombların ortalarına ləpə qoyulur və sobada bişirilir. Bişmiş paxlavaya şərbət verilir və soyuması gözlənilir.

Nəticə

Rəmzioğlu paxlava olaraq sizə bu sahədə də kömək etməyə çalışdıq və ona görə sizin üçün hədiyyəlik qutular və setlər yaratdıq. Siz mövcud setlərdən seçim etməklə yanaşı özünüzün seçdiyi məhsullarla  da sizə özəl setlər yarada bilərsiz.

Hər zaman sizlərin xidmətində olmaqdan qürur duyuruq.