Kadayıf nədir ?

Kadayıf

Kadayıf Osmanlı və türk mətbəxində, Osmanlı saray mətbəxində, ənənəvi türk mətbəxində məşhur desert kimi yer alıb. Kadayıfın tarixi Səlcuqlular dövrünə gedib çıxır. Bildirilir ki, kadayıf Səlcuqlu və Anadolu bəylikləri dövründə şorba və aşxanalarda verilən yeməklər siyahısına daxil edilib, həmçinin mətbəx reseptlərindəki “Berayı Hassa” adlı qeydlərə görə kadayıf sultanın üstünlük verdiyi şirniyyatlar arasında olub. Bu tatlı Balkanlar, Türkiyə və Yaxın Şərq ölkələrində daha çox desert olaraq istehlak edilir. Kadayıf sözü ərəbcədən gələn “məxməri” sözünün birləşməsidir.

Kadayif Tərkibi nədir?

Tel kadayıf xəmiri un və su ilə hazırlanır, xüsusi qəliblərdən nazik zolaqlara tökülərək isti saçlar üzərində qurudulur və ondan hazırlanan desert kimi istifadə edilir. Bəzi tarix kitablarında türklərin bişmiş məmulatları çox sevdiyi, buna görə də hər mətbəxin inqrediyentlərlə zəngin olduğu və bu inqrediyentlərdən birinin də kadayıf və paxlava  olduğu bildirilir.

Əgər evdə kadayıf hazırlamağa qərar vermisinizsə, bilin ki, bunun üçün sizə çox məhsul lazım olmayacaq. Bu şirniyyat, bir neçə ərzaqla hazırlana biləcək şirniyyatdır. Kadayıf üçün sizə

500 qram təzə kadayıf

200 qram ərinmiş kərə yağı

1 stəkan incə üyüdülmüş qoz

Şərbət üçün:

3 stəkan  şəkər

4 stəkan su

yarım limonun suyu lazım olacaq.

İndi isə evdə hazırlana bilən kadayıf resepti ilə tanış olun.

Əvvəlcə desert üçün şərbət hazırlayın. Qazanda su və şəkər tozu qarışdırıldıqdan sonra vam odda qaynadılır. Ocaqdan aldıqdan dərhal sonra limon suyunu əlavə edib soyumağa buraxırıq.

Təzə kadayıfları dərin bir qaba qoyub və üzərinə az-az ərinmiş kərə yağı töküb yaxşıca qarışdırırıq. Tel kadayıflar yağlanandan sonra onların yarısını dairəvi və ya kvadrat nimçəyə qoyub və ovucunuzla sıxaraq daha sıx olmasına imkan veririk. Üzərinə istəyə görə çoxlu fıstıq və ya qoz səpin və tel kadayıfın digər yarısını da onların üstünə qoyun. Daha sonra sıxılmalarını təmin etmək üçün yenidən üstündən basın. Kadayıfı 180 dərəcədə isidilmiş sobaya qoyun və 45 dəqiqə idarə olunan şəkildə bişirin.

Bişrərkən bilməli olduğunuz bir neçə məqam da var. Hazırlanması son dərəcə asan olan bu desertlərdə ən vacib element şərbətin yaxşı tənzimlənməsidir. Çox şərbət olarsa yumşaq kadayıf deserti, az şərbət olarsa quru kadayıf deserti alacaqsınız. Əslində, ən məqbul olanı orta tutarlılıqla şerbetləşdirilməsidir. İstədiyiniz dadı əldə etmək üçün kadayıfa kifayət qədər yağ və şəkər əlavə etməlisiniz. Bu məbləği digər desert növləri ilə müqayisədə daha çox saxlamağınızı tövsiyə edirik. Çünki o, həm şəkəri, həm də yağı çıxaran desertdir. Şirninin daha yüngül dadlı olmasını istəyirsinizsə, şərbəti hazırlamazdan əvvəl üzərinə 1 stəkan süd çiləməyinizi məsləhət görürük.

 Kadayıf ilk isti sobadan çıxdıqdan sonra üzərinə soyumuş şərbəti tökün və diqqət edin ki, hər tərəfi bərabər islansın. Şərbətin soyuqluğunu yoxladığınızdan əmin olun. Şərbətiniz isti olarsa, desertiniz xəmir olacaq. Masaya servis edərkən dondurma ilə ləzzətini daha da önə çıxara bilərsiniz.

 Kadayif növləri hansılardır?

Kadayıf tatlısı çox çeşidlidir və türk mətbəxində hər bölgəyə məxsus fərqli məhsullarla müxtəlif çür hazırlanır. Hətta bu fərq kadayıfın formasına görə də dəyişir. Buna görə də qaymaqlı və ya püstəli kadayıf növləri, dolma və ya burma kadayıf növləri var. Türk mətbəxinin ən əhəmiyyətli desert növlərindən biri olan kadayıf çeşidlərdən bir neçəsi də araşdırdıq.

Burma kadayıf: 

Burma kadayıf klassik kadayıf desertindən yalnız forma baxımından fərqlənir; Adından da göründüyü kimi, kadayıfın rulon halına salınması və sonra bu rulonların dilimlənməsi ilə hazırlanır. Üzərinə rəndələnmiş fıstıq adətən səpilir.

Kadayıf Dolama: 

Klassik kadayıfdan dadı və tərkibi baxımından heç bir fərqi olmayan, ancaq yuvarlanaraq dilimləndiyi üçün forma baxımından fərq yaradan burma kadayıf, kadayıf dolama kimi adətən püstəyə əlavə olaraq krem də əlavə edilə bilər.

Qaymaqlı kadayıf: 

Kaymaklı kadayıf, şərbətli desertlərə əlavə olaraq tez-tez istifadə edildiyi və kadayıflara fərqli bir ləzzət qatdığı üçün çox istifadə edilən ləzzətlər arasındadır. Qaymaqlı adi kadayıf olaraq da bilinən desert növü, üzərinə bol püstə və laxtalanmış qaymaq qoyularaq çox nazik formada verilir.

Tek Tek Kadayıf: 

Paxlavaya bənzəyən görünüşü və sadə dadları sevənlərə xitab edə bilən dadı ilə Tek Tek Kadayıf hər cəhətdən miniatür bir desertdir. Qalın və dənəvər quruluşu ilə yemək və dad baxımından üstünlüklər təmin edən tək kadayıf, kadayıf desertlərini sevməyənlər üçün də cazibədar bir seçim ola bilər.

Fərqli çeşidlərdən biri də pendirli kadayıfdır. Pendir Kadayıf. Şirniyyat çeşidlərinə hər zaman fərqli və özünəməxsus bir dad verməyi bacaran pendir kadayıflara əlavə olunduqda eyni nəticəni verir. Şərbətli desertlərlə hər zaman uyğunlaşan pendir, kadayıfla bir araya gələrək pendir kadayıfına çevrildiyi zaman desertin dadını gücləndirməyi bacarır.

Ərzurum bölgəsində kadayıf dolması olaraq bilinən tel kadayıf növü qozla bükülür, yumurta ilə örtülür, tavada qızardılır və şərbətə qoyulur. Ərzurumda kadayıf dolması deyincə ağla Ramazan ayı gəlir. Ərzurum bölgəsində dolma kadayıfsız iftar süfrələri ağlasığmazdır. Ramazan ayının demək olar ki, hər günü kadayıf dolması iftar şirinidir.

Milli və soyuq paxlavalardan fərqli dada malik kadayıf çeşidləri türk mətbəxində uzun illərdir yaşayır.Bayram tatlısı kimi ənənəvi bayramlada, qonaq və çay süfrəsində təqdim olunur.

Kadayıf xəmiri gözlənildiyindən daha asan hazırlana bilən bir xəmirdir. Bu xəmirdə istifadə ediləcək inqrediyentləri düzgün seçdikdən sonra gözəl kadayıf əldə edəcəksiniz. Soyuducuda hazır nəsə olmasını sevənlər bu reseptə əməl edərək aylarla saxlana bilən kadayıflı ləzzətli desertlər və xəmirlər hazırlaya bilərlər. Kadayıf soyuducuda 4 gün saxlanıla bilər. Bu müddət dərin dondurucuda daha uzundur. Əgər dondurucuda və ya soyuducuda saxlamağı seçsəniz, hava almadığından əmin olmalısınız.

Kadayif qiymətləri necədir?

Bakıda kadayıf qiymətləri onları hazırlayan usta və mağazalara görə dəyişir. Türk şirniyyatlarını elə türk ustaların əlindən dadmaq daha gözəldir. Hazırda Türkiyədə uğurlu satış edən, Bakıda da filialı olan bir çox məşhur türk şirniyyat mağazalar şəbəkəsi var. Həmin mağazalar isə tük şirniyyatları çox da fərqlənməyən qiymətlərə alıcılara təklif olunur. 2 ədəd fıstıqlı kadayıf (480 qr) 18.75 qəpik, 1 kq qozlu kadayıf 22.15 qəpik, qurudulmuş tel kadayıf (500 qr) 4.79 qəpik, kadayıf fincan (800 qr) 7 azn, restoranlarda isə 1 porsiya pendirli Burma kadayıf 13.90 azn-ə, fıstıqlı qaymaqlı Burma kadayıf 14.90 azn-ə, kadayıflı qızardılmış dondurma isə 8.80 azn-ə təklif olunur.

Bakıda kadayıf harda satılır? – desəniz, bu deserti həm türk restoranlarından, həm  alış-veriş mərkəzlərindən, həm də yerli və türk şirniyyat mağazalarından soruşa bilərsiniz. Mado, Bazarstore, alış-veriş mərkəzlərində yerləşən türk restoranları, Remzioğlu şirniiyat mağazası, Xurcun şirniyyat mağazası və digərləri buna missal olar.

Bayramlarda, özəl günlərdə həm ağız dadınızı dəyişmək, həm qonaq gedərkən fərqli dad istəsəniz əlbəttə ki, kadayıf ən yaxşı təklif olar.